Kodeks Bushido a etykieta Dojo
Trening karate Kyokushin bazuje na ścisłej dyscyplinie. Jest to powód zmniejszania się liczby ćwiczących, nawet wśród tych którzy osiągnęli już pewien poziom techniczny. Dyscyplina i rygorystyczny trening eliminują leniwych, niezdyscyplinowanych oraz tych nie czujących zamiłowania do współzawodnictwa i treningu fizycznego. Dyscyplina w dojo jest wymagana przez mistrzów wszystkich sztuk walki, przestrzeganie jej przez ćwiczących daje gwarancję efektywnego wykorzystania czasu treningu. Znaczenie karate do określa charakterystyczna dla każdego stylu etykieta, odróżniająca tą sztukę od sportu, w ogólnie przyjętym znaczeniu tego słowa. Większość wschodnich sztuk walki posiada własne podstawy etyczno - filozoficzne i stosuje medytację Zen na początku i pod koniec każdego treningu, w celu oczyszczenia umysłu i uzyskania wewnętrznego spokoju. Karate nauczane jest w salach zwanych dojo. Instruktor posiadający stopień mistrzowski od 5 dan wzwyż, tytułowany jest Shihan ( mistrz ), poniżej od 1 do 4 dana - Sensei ( nauczyciel ), poniżej 1 dana - sempai ( senior, starszy rangą ). Etykieta dojo jest zbiorem zasad i reguł kierujących zachowaniem karateki na sali treningowej jak i poza nią. Specyficzny ceremoniał oparty o aspekty etyczne i kurtuazyjne wprowadza swoistą atmosferę towarzyszącą treningom karate. Historyczną podstawą etyki karate kyokushin jest przysięga dojo, która określa podstawowe zasady moralne karateki:
1. Będziemy ćwiczyć nasze serca i ciała dla osiągnięcia pewnego, niewzruszonego ducha.
2. Będziemy dążyć do prawdziwego opanowania sztuki karate, aby kiedyś nasze ciało i zmysły stały się doskonałe.
3. Z głębokim zapałem będziemy starać się kultywować ducha samo wyrzeczenia się.
4. Będziemy przestrzegać zasad grzeczności, poszanowania starszych oraz powstrzymywać się od gwałtowności.
5. Będziemy spoglądać w górę ku prawdziwej mądrości i sile porzucając inne pragnienia.
6. Będziemy wierni naszym ideałom i nigdy nie zapomnimy o cnocie pokory.
7. Przez całe nasze życie poprzez dyscyplinę karate, dążyć będziemy do poznania prawdziwego znaczenia drogi,którą obraliśmy. Nie będziemy stosować ani rozpowszechniać sztuki karate poza Dojo.
Elementy kurtuazyjne etykiety dojo przejawiają się w ukłonach i pozdrowieniach wyrażających szacunek w stosunku do nauczycieli i współćwiczących. Podstaw przysięgi dojo można się doszukiwać w s tarojapońskim kodeksie samuraja - Bushido ( Bushi - wojownik, do - droga ), droga wojownika pojmowana jako dążenie do praktycznej i duchowej doskonałości, czyli pewien zbiór norm etycznych obowiązujących kastę samurajów. Bushido nigdy nie zostało utrwalone na piśmie, było przekazywane w formie ustnej z pokolenia na pokolenie. Rycerstwo w historycznej Japonii nie było tylko zawodem. Bycie samurajem określało bowiem pewien ściśle określony model życia, którego zasady wpajano już od dzieciństwa. Po ukończeniu piątego roku życia chłopiec otrzymywał mały, jeszcze tępy sztylet. Prawdziwy trening samurajski rozpoczynał mając dziewięć lat. Od tego czasu zmuszony był codziennie poświęcać długie godziny nauce sztuki wojennej, by w przyszłości z dumą nosić przy boku samurajski miecz będący źródłem przywilejów i szacunku otoczenia.Jak głosi jedna z legend, pierwszy cesarz Japoni, Jimmu otrzymał święty miecz w darze od bogów. Dlatego do dziśiaj ofiarowanie komuś miecza jest uważane w Japonii za zaszczyt i symbol wielkiej czci. Broni tej zresztą przypisywano różne tajemne moce dające zdrowie, długowieczność, ale także takie, które są przyczyną nieszczęść. Oczywiście wojownik używał miecza do zabijania wrogów. Oręż ten służył mu również do popełniania rytualnego samobójstwa. Kodeks Bushido nakazywał jednak by samuraj nigdy nie wyciągał miecza bez potrzeby. Ten, kto dobywał z pochwy klingę z błahego powodu, uchodził za tchórza. Jedna z zasad głosiła, że bushi, jako człowiek opanowany, powinien znać moment, kiedy użycie broni stawało się koniecznością. Wychowanie w duchu Bushido wyrażało się w trzech słowach : mądrość, dobroć, odwaga - chi, jin, yu. Dzieci wychowywano w całkowitej pogardzie dla dóbr materialnych. Twierdzono, iż dążenie do siągnięcia bogactwa jest przeszkodą w nabywaniu mądrości życiowej. Samuraj pieniądze traktował jak coś niższego od wartości duchowych i moralnych, a posiadanie majątku przypisywał klasom stojącym w dole japońskiej hierarchi społecznej. wynikało to również y tego, że pewne sprawy - jak na przykład wychowanie - traktowano jako bezcenne. Co więcej - ubóstwo było zaszczytem godnym jedynie mędrca. Samuraj musiał odznaczać się przede wszystkim prawością i sprawiedliwością. Sprawiedliwość dla samuraja nie była jedynie emocjonalnym impulsem. W feudalnej Japonii krążyło określenie bushi - no nosake - czułość wojownika. Oznaczało ono, że rycerz nie może kierować się tylko miłosierdziem powstałym z wrażliwości. Jego dobroć dla otoczenia miała wynikać z mocy ducha i charakteru. Dlatego też bushi w każdej sytuacji zobowiązany był nieść pomoc słabszym i uciśnionym. Spartańska dyscyplina duchowa, której poddawani byli młodzi ludzie mający w przyszłości parać się sztuką wojenną, obejmowała wykształcenie takich cech jak uprzejmość i prawdomówność. Mawiano, że bez nich prawość jest czymś jałowym. Bushi- no ichi - gon - słowo samuraja było wyrażeniem zawierającym w sobie ogromną wagę. Było ono czymś, co zastępowało podpis pod najbardziej znaczącymi dokumentami. Kłamstwo ( ni - gon ) zaś japońscy rycerze niejednokrotnie przypłacali śmiercią. Oczywiście przeznaczeniem samuraja była sztuka wojenna. Od najmłodszych lat wpajano chłopcom męstwo i odwagę. I chociarz czyny japońskich wojowników nieraz były bardzo okrutne, nigdy nie powstawały w sprzeczności z etyką rycerską.
Kodeks Bushido ma wiele wspólnego z kodeksem Dojo i filozofią kyokushin w ogóle. Filozofia walki łączy się tutaj z wpajaniem i kultywowaniem wzajemnego poszanowania i grzeczności. Przejawia się to w zachowaniu adeptów karate zarówno w dojo jak i w życiu codziennym.18/ Wchodząc do dojo należy wszystkich pozdrowić głośnym " us " , następnie w ten sam sposób pozdrawia posiadacza najwyższego stopnia na sali. Na komendę " zazen " wszyscy ustawiają się w rzędach według stopni za nauczycielem. Na komendę " seisan " wszyscy, począwszy od nauczyciela, siadają na kolanach, pośladki na piętach, a zaciśnięte pięści na pachwinach. Najstarszy stopniem po nauczycielu podaje komendę " mokuso " , po której wszyscy zamykają oczy, następuje chwila medytacji Zen. Na komendę " mokuso - jame " wszyscy otwierają oczy i wykonują niski ukłon " shinden ni rej " po tej komendzie nauczyciel odwraca się twarzą do uczniów i na komendę " shihan ni rej " lub "sensi ni rej " wszyscy wykonują ukłon w jego stronę. W czasie zajęć nie wolno opuszczać sali bez zezwolenia nauczyciela. przed i po ćwiczeniach w parach oraz na poprawki ze strony nauczyciela należy odpowiadać głośnym " us ". Na karategach mogą być tylko dwa emblematy : na lewej piersi stylizowany ideogram określający nazwę stylu Kyokushin i na lewym rękawie emblemat przedstawiający znak " Kanku " . Związek kyokushin z bushido wyrażony jest w jedenastu zasadach sformułowanych przez Masutatsu Oyamę które stanowią wskazówkę dla wszystkich, którzy zamierzają osiągnąć sukces w tym stylu walki.
1. Droga karate zaczyna się i kończy na uprzejmości. Bądź zatem należycie i szczerze uprzejmy przez cały czas.
2. Podążanie drogą Budo jest jak wspinanie się na urwisko - ciągle w górę bez odpoczynku. Wymaga to absolutnego i nie schlebiającego sobie poświęcenia dla tego zadania.
3. Staraj się przejmować inicjatywę we wszystkich sprawach, przez cały czas chronić się przed akcjami rodzącymi się z egoizmu lub bezmyślności.
4. Nawet dla człowieka uprawiającego sztuki walki, pozycja pieniędzy nie może być ignorowana. Jednak powinno się wystrzegać przywiązania do nich.
5. Droga Budo skupia się na postawie. Staraj się utrzymywać właściwą postawę przez cały czas.
6. Droga Budo zaczyna się po 1000 dniach i staje się opanowana po 10000 dni treningu.
7. W drodze Budo samoobserwacja daje mądrość. Zawsze przypatruj się swoim poczynaniom jako możliwościom samodoskonalenia się.
8. Istota i cel Budo są uniwersalne. Wszystkie egoistyczne żądze powinny być spalone w łagodzących płomieniach ciężkiego treningu.
9. Droga Budo zaczyna się w punkcie a kończy na okręgu. Proste linie rodzą się z tej postawy.
10. Prawdziwą istotę drogi Budo można uświadomić sobie jedynie poprzez doświadczenie. Nigdy nie bój się jej wymagań.
11. Zawsze pamiętaj : W sztukach walki nagrody za pewne i wdzięczne serce są naprawdę obfite.
Kodeks etyczny samurajów, Bushido, pozostawił niezatarte piętno na współczesnym karate. Jego duch nakreślił główne cele tej sztuki walki, czyniąc ze współczesnego kyokushin nie tyle umiejętność prowadzenia skutecznej potyczki z przeciwnikiem, ile sposób życia. To sprawiło, iż sztuka ta stała się rzeczą fascynującą dla milionów ludzi na wszystkich kontynentach. Aspiracje tej dyscypliny sięgają wyżej niż tylko do rywalizacji sportowej, czy rozwoju tężyzny fizycznej. Może wydaje się ona tak wielu ludziom tak bardzo tajemnicza. Faktem pozostaje to że głębię prawdy o sztuce " pustej ręki " odkrywają tylko ci, którzy z uporem i konsekwencją poznają jej duchowe i fizyczne tajniki. Dominujące cechy samuraja takie jak pilność, odwaga i uprzejmość, które określa kodeks Bushido stały się fundamentem sukcesu w karate. Młody człowiek przychodzi na pierwszy trening karate zupełnie nieświadomy czym w istocie jest ta sztuka. Najczęściej głównym powodem jest
pragnienie stania się silnym i chęć imponowania innym. Prawdę o tym, że karate jest bardzo skuteczną metodą walki znają prawie wszyscy ludzie. Jest to jednak wizerunek niepełny i bardzo uproszczony. Młodzi ludzi , których fascynuje jedynie zewnętrzna siła, jaką daje kyokushin, szybko rezygnują z treningów, nie widząc sensu w wyczerpujących i monotonnych ćwiczeniach. Karate należy określić jako sztukę walki z samym sobą. Człowiek nie zawsze ma ochotę podejmować jakiś wysiłek. Ogarnia go duchowe lenistwo. Z karate natomiast wypływa idea : bądź pilny, systematyczny i konsekwentny, a poczujesz w sobie moc. Sprawą najważniejszą jest obranie właściwej drogi i podążanie nią bez względu na przeciwności. Wiele osób zadaje sobie pytanie, w jaki sposób stać się odważnym ? Strach jest stałym elementem ludzkiej psychiki i nie można się go pozbyć w ogóle, można jednak nad nim zapanować, nie ulegać mu i stawiać czoło sytuacjom życiowym, które wymagają odwagi. Oyama twierdził, że w karate odwagę wyrabia kumite. Dwaj karatecy stoją naprzeciw siebie, a kiedy rozpoczynają walkę, przeważnie zwycięża nie ten który posiada większe umiejętności techniczne, lecz ten, który nosi w sobie ducha walki objawiającego się w postaci odwagi. Odwaga nie jest niczym innym jak pewnością siebie którą kształtuje systematyczny trening i pełne zaangażowanie. Wyczerpujący trening fizyczny, podobnie jak medytacja, prowadzi do umiejętności panowania nad emocjami. Ludziom podążającym drogą kyokushin nie wolno tracić kontroli nad sobą. Karatekę powinno się poznawać nie tyle po wspaniałej sprawności fizycznej, ile po uprzejmości, uśmiechu i chęci niesienia pomocy tym ludziom, którzy jej potrzebują.
Zadaniem kyokushin jest scalanie ludzi w przyjaźni i wzajemnym szacunku. Niejednokrotnie młodzi adepci tej sztuki uważają za rzecz niepotrzebną zgłębianie tajników filozoficznych i moralnych karate, chcą uczyć się tylko technik walki. Jednak takie nastawienie jest wypaczeniem kyokushin. Bez uprzejmości sztuka " pustej ręki " prowadziła by jedynie do gwałtu i nieszczęść.